Beekvissen zijn belangrijke graadmeters voor de ecologische staat van het beekdallandschap. Beekvissen zijn meestal de toppredatoren binnen het beekecosysteem en hebben een zeer grote sturende rol in het functioneren van het beekecosysteem. Door bijvoorbeeld te jagen op ongewervelde detritus-eters beïnvloeden ze zo de kringloop van organische stof binnen de beek. Verder is de schaal waarop beekvissen gebruik maken van het beekdallandschap relatief groot ten opzichte van andere indicatorgroepen, zowel in de tijd als ruimtelijk binnen een stroomgebied. In tegenstelling tot bijvoorbeeld macrofauna leven beekvissen lang. Ook zijn ze in staat grote afstanden af te leggen, waardoor ze niet gebonden zijn aan één bepaald traject in de beek. Daarnaast zijn veel vissoorten afhankelijk van verschillende habitattypen om hun levenscyclus te volbrengen. Tijdens het doorlopen van de verschillende levensfasen kunnen verschillende habitattypen worden gebruikt binnen het beekdal of zelfs het complete stroomgebied. Het habitat waar de volwassen vis zich ophoudt kan verschillen van de eiafzetplek of de plaats waar de jonge vis opgroeit.

De positie die beekvissen innemen binnen het beeksysteem maakt dat maatregelen voor beekdalbreed herstel bij uitstek de habitateisen van beekvissen zouden moeten bevatten. Deze sleutel is ontwikkeld om handvatten te bieden bij het opstellen van beekherstelplannen ten behoeve van beekvissen. Aan de hand van de eigenschappen ofwel ‘life history traits’ en milieu- en habitatpreferenties van een aantal beekvissen zijn de sleutelfactoren geïdentificeerd die potentiele knelpunten veroorzaken in de Nederlandse beeksystemen en worden stuurfactoren en de bijbehorende oplossingsrichtingen voorgesteld.

Door een serie vragen over een beeksysteem te beantwoorden, kan de huidige geschiktheid voor de in de sleutel opgenomen beekvissen worden bepaald. Tijdens hun levenscyclus van ei tot volwassen vis stellen de dieren andere eisen aan hun habitat en is er ook een groot verschil in ruimtegebruik, immers een ei is veel sterker gebonden aan een bepaald substraat in de beek en die milieuomstandigheden die daar heersen in vergelijking met een volwassen vis die tientallen kilometers kan zwemmen om bepaalde geschikte plekken op te zoeken. In deze sleutel worden daarom de verschillende levensfasen apart bekeken. Er wordt onderscheid gemaakt in vier fasen: i) de eisen die een volwassen vis stelt, ii) eisen aan de paai en eifase, iii) eisen die de vrijzwemmende larve stelt en tenslotte iv) de eisen die een juveniele vis aan zijn omgeving stelt. 

Bij knelpunten worden de stuurfactoren geïdentificeerd en worden brongerichte maatregelen en effectgerichte maatregelen voorgesteld om de geschiktheid van het systeem te vergroten.

De beekprik, een vissoort die kenmerkend is voor langzaam stromende laaglandbeken (foto: Mark Scheepens).

Navigeren op de website

Deze pagina is de voorpagina van het “beekvissen info” gedeelte, naast dit gedeelte bevat de “beekvissen sleutel “ ook het interactive “beekvissen sleutels” deel. Dit deel is te bereiken via het bovenste menu.

Het “beekvissen info deel” bestaat uit vier onderdelen:

• Inhoud
• Begrippen
• Literatuurlijst
• Favorieten

De inhoud pagina geeft een index van het “beekvissen info deel”. Alle genoemde begrippen en literatuur verwijzingen (zowel in dit deel als in het “beekvissen sleutels deel") zijn onder “begrippen” en “literatuurlijst” verzameld.

Wanneer dit icoon naast een titel van een artikel verschijnt, kan het artikel worden toegevoegd aan de favorieten door op het icoon te klikken. Op de pagina “favorieten artikelen” zijn deze vervolgens terug te vinden en kan er een pdf export van gemaakt worden. Deze export zal tevens een literatuur- en begrippenlijst bevatten van alle in de artikelen genoemde referenties.

Complete handleiding over het gebruik van deze beheersleutel.

 

Contact

Wanneer u opmerkingen heeft, of tegen een probleem aanloopt, wilt u dan s.v.p. contact opnemen met Ralf Verdonschot (ralf.verdonschot@wur.nl).