Om het functioneren van vennen inzichtelijk te maken en om voor specifieke vennen de mate en effecten van aantasting inzichtelijk te maken en te adviseren over geschikte beheersmaatregelen is een digitale vennensleutel ontworpen. In de sleutel wordt aan de hand van vragen over het historische en hedendaagse voorkomen van soorten, metingen in water- en bodemchemie en veranderingen in landgebruik een beeld gekregen van de historische en huidige status van een ven en de potenties om met beheer verloren natuurwaarden te herstellen. Maar de sleutel kan even goed gebruikt worden om allerlei aspecten over het functioneren van vennen in een logische samenhang te verkennen.

Het artikel hieronder is een algemene introductie over vennen, het menu hierboven heeft o.a. knoppen naar de inhoudsopgave, een lijst met basistermen en de  sleutels. Elk artikel op deze site heeft aan de rechterkant de knop . Door hierop te klikken wordt het betreffende artikel toegevoegd aan een persoonlijke selectie. In het menu verwijst rapport naar deze verzameling geselecteerde artikelen.

Met de knop hierboven wordt de handleiding voor het gebruik van deze site geopend. Hierin staat o.a. de functie van de andere knoppen uitgelegd en hoe de  sleutels gebruikt kunnen worden. Wanneer u de  waarnemingen van een bepaald ven wilt bewaren, kunt u een persoonlijk account aanmaken.

De opzet van deze vennensleutel is volledig nieuw. Wanneer u opmerkingen heeft, of tegen een probleem aanloopt wilt u dan s.v.p. contact opnemen met projectleider Hein van Kleef (h.vankleef@science.ru.nl).

Opmerkingen voor smartphonegebruikers: voor kleine beeldschermen is het menu verborgen en is de knop zichtbaar waarmee het menu kan worden geopend. De knop dient om de resolutie van alle afbeeldingen klein te maken om onnodig dataverbruik te voorkomen. Alle foto's, schema's en tabellen zijn dan na openen wazig. Door vervolgens op de afbeelding zelf te klikken klikken, wordt deze weer scherp.

Vennen zijn ondiepe plassen op de hogere zandgronden in Noord- Oost- en Zuid-Nederland. Ze liggen met name in het natte zandlandschap. Soms worden vennen ook in andere landschappen aangetroffen, zoals het beekdal- en rivierenlandschap. Verder komen venachtige levensgemeenschappen voor in kalkarme duinplassen en hier en daar in sloten, zandafgravingen en wielen.

De Nederlandse vennen herbergen een groot aantal plant- en diersoorten. Voor een deel zijn dit soorten die uitsluitend in vennen worden aangetroffen, zoals de zeer kenmerkende rozetvormende planten uit het Oeverkruidverbond. Daarnaast kunnen levensgemeenschappen in vennen ook overeenkomsten vertonen met hoogvenen en laagveenmoerassen. Voor een goed ontwikkelde en karakteristieke levensgemeenschap hebben vennen een voedselarme bodem en waterlaag nodig. Daarnaast is het water van vennen arm aan opgeloste kalk. 

Op basis van hydrologie en de chemische samenstelling van water- en bodem kunnen verschillende ventypen worden onderscheiden, elk met hun eigen soortensamenstelling. Vaak bepalen een aantal kenmerkende vegetatiestructuren daarbij het beeld. Zo kunnen in zure vennen, roodgekleurde drijftillen met veenmossen tot ontwikkeling komen. In zwak gebufferde vennen die rijk zijn aan kooldioxide kan de waterlaag compleet gevuld zijn met waterplanten, waaronder de  frisgroen kleurende vlottende bies (Eleogiton fluitans). Daarnaast kennen alle vennen een bepaalde mate van interne variatie in vegetatiestructuren, waardoor binnen één ven meerdere heel verschillende levensgemeenschappen kunnen voorkomen.

In een natuurlijk landschap - een situatie zonder invloed van de mens - ontstaan vennen voortdurend als gevolg van grootschalige processen. Denk hierbij aan de invloed van gletsjers, verstuivingen, meandering van beken en stijging van de grondwaterstand. Ook door menselijke activiteit, zoals bijvoorbeeld veenwinning, kunnen vennen ontstaan. De snelheid waarmee vervolgens natuurlijke successie optreedt varieert enorm van ven tot ven. De van nature lage concentraties opgeloste kalk en plantenvoedingsstoffen in vennen maken hen zeer gevoelig voor diverse vormen van aantasting, waaronder vermesting en verzuring. Daarom worden beheersmaatregelen genomen om de effecten van aantasting ongedaan te maken en de natuurlijke soortenrijkdom van de Nederlandse vennen te behouden.