Zuurstof

Zuurstof is belangrijk voor het metabolisme van planten en dieren. Het komt in het water terecht via diffusie uit de lucht, door golfslag en doordat planten gedurende de dag zuurstof produceren. Vanuit het water diffundeert het langzaam naar de bodem, waar het door bacteriën wordt gebruikt voor de afbraak van organische stof. Deze afbraakprocessen hebben een grote negatieve invloed op de zuurstofconcentraties in vennen met een slibbodem. In de winter als een ven bedekt is met ijs, waarop een laag sneeuw ligt, is de kans op zuurstofloosheid in het water erg groot in vennen met een slibbodem. Veel diersoorten zijn hier niet tegen bestand. In vennen met een minerale bodem is de zuurstofconcentratie relatief hoog en treedt zuurstofloosheid in de winter niet op.

Zuurstof speelt een belangrijke rol in venbodems. Als de temperatuur en pH niet te laag zijn, wordt onder invloed van zuurstof organisch materiaal door bacteriën snel afgebroken. Daarbij komen voedingsstoffen vrij, zoals ammonium en fosfaat. Daarentegen zorgt zuurstof ook voor een afname van plantbeschikbare voedingsstoffen. Onder invloed van zuurstof wordt tweewaardig ijzer omgezet in driewaardig ijzer [A145]. Deze laatste vorm kan aan fosfaat binden, waardoor het ven voedselarm blijft. Daarnaast zorgt zuurstof voor de omzetting van  de giftige stoffen ammonium en sulfide. 

De hoeveelheid zuurstof in de bodem is gering aangezien de diffusie van zuurstof in water 10000 keer langzamer is dan in lucht. Daardoor zal het niet verder dan 10 mm doordringen in de bodem. Dit verandert als de bodem sterk door planten doorworteld is. Deze brengen hun wortels zuurstof in de bodem.

Veel ongewervelde diersoorten, die kenmerkend zijn voor vennen, zijn slecht bestand tegen lage zuurstofconcentraties. Met name voor bodembewonende soorten is het van belang dat de bovenste laag van de bodem niet zuurstofloos wordt. De hoeveelheid organisch materiaal in de bodem en de snelheid waarmee deze wordt afgebroken bepaalt de mate waarin deze organismen problemen ondervinden.